„Nic o nas bez nas”. Sprzeciw zarządu województwa podlaskiego wobec projektu ustawy o ochronie Puszczy Białowieskiej

O wycofanie z procedowania ustawy o Obiekcie Światowego Dziedzictwa UNESCO Puszcza Białowieska, zaapelował podczas poniedziałkowej (19 lutego) konferencji zarząd województwa podlaskiego. W spotkaniu wzięli udział marszałek Artur Kosicki, wicemarszałek Marek Olbryś, członkowie zarządu: Wiesława Burnos i Marek Malinowski oraz radna wojewódzka Wanda Mieczkowska. Ich zdaniem nowe regulacje mogą mieć katastrofalne skutki dla lokalnej społeczności.

– Nie wyobrażamy sobie tworzenia takiego prawa, które nie będzie działało na rzecz naszych mieszkańców. Jest sprawą niedopuszczalną, że taki akt prawny nie był z nikim konsultowany. On odbiega od rzeczywistości i szkodzi przedsiębiorcom, samorządom i zwykłym mieszkańcom – mówił marszałek Artur Kosicki.

– Takie stanowisko przyjął zarząd, przekażemy je odpowiednim osobom i organom, żeby faktycznie ktoś się opamiętał, bo takie działanie szkodzi naszemu regionowi.
Projekt ustawy, zaprezentowany na posiedzeniu senackiej komisji klimatu, przewiduje objęcie nową formą ochrony przyrody całego obszaru Puszczy Białowieskiej (prawie 60 tys. ha) i likwidację trzech istniejących nadleśnictw: w Białowieży, Hajnówce i Browsku oraz zakaz prowadzenia gospodarki leśnej i łowieckiej w granicach nowego parku.
– Zrealizowanie ustawy ograniczy lokalne inwestycje i działalność gospodarczą na tych terenach. Może też doprowadzić do zubożenia i zwiększenia się bezrobocia w tej części regionu. My, jako Zarząd Województwa Podlaskiego, zawsze dbaliśmy o to, aby nasz region się rozwijał równomiernie. Także jeszcze raz apelujemy o podjęcie konkretnych rzeczowych rozmów z lokalnymi samorządowcami, mieszkańcami i przedsiębiorcami. Razem możemy wypracować dobre rozwiązania – podkreślał Marek Malinowski.
Jak podkreślano podczas konferencji, zarząd województwa podlaskiego widzi potrzebę wzmocnienia ochrony Puszczy Białowieskiej jako miejsca o wyjątkowych walorach przyrodniczych, jednakże wszelkie działania legislacyjne oraz organizacyjne dotyczące tego terenu powinny być prowadzone z udziałem przedstawicieli lokalnych społeczności.

– Puszcza Białowieska to ważny element naszego regionu. Musimy o nią dbać, ale nic o nas bez nas – kontynuował Marek Malinowski.
Pomysłowi objęcia całej Puszczy Białowieskiej ochroną w formie parku narodowego sprzeciwiają się także lokalni mieszkańcy. W niedzielę, 18 lutego, w Hajnówce odbył się protest w tej sprawie. Mieszkańcy chcą przeprowadzenia lokalnego referendum, a swoje negatywne stanowisko zamierzają przedstawić parlamentarzystom i prezydentowi RP.

Białowieski Park Narodowy został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1979 r. W 1992 r. wpis rozszerzono o białoruską część Puszczy Białowieskiej, tworząc jeden obiekt transgraniczny. W 2014 r. miejsce Światowego Dziedzictwa zostało rozszerzone na całą polską część Puszczy Białowieskiej. Obecnie obszar ten rozciąga się w obu krajach na powierzchni liczącej 141 885 ha.


Stanowisko Zarządu Województwa Podlaskiego w sprawie sprzeciwu wobec objęcia terenu całej Puszczy Białowieskiej ochroną w formie
Obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO Puszcza Białowieska

Zarząd Województwa Podlaskiego, po zapoznaniu się z projektem ustawy o Obiekcie Światowego Dziedzictwa UNESCO Puszcza Białowieska, zwanym dalej Puszczą Białowieską, zwraca się do Senatu RP o wycofanie się z procedowania ww. projektu ustawy. W obecnym kształcie projektowana ustawa nie odpowiada na prawdziwe problemy w zakresie ochrony Puszczy Białowieskiej oraz znacząco godzi w interesy lokalnych samorządów, przedsiębiorców i mieszkańców.

Projekt ustawy zakłada w swej treści, iż cały obszar Puszczy Białowieskiej, czyli prawie 60 tysięcy hektarów, miałby zostać objęty ochroną jako nowa forma ochrony przyrody „Obiekt Światowego Dziedzictwa UNESCO Puszcza Białowieska”. Opisane w projekcie ustawy plany utworzenia stref ochrony i strefy buforowej również budzą wiele wątpliwości w zakresie skutków tego typu rozwiązania.

Dodatkowo, ustawa przewiduje możliwość wywłaszczania właścicieli nieruchomości niebędących własnością Skarbu Państwa w przypadku utworzenia lub powiększenia podmiotu jakim ma być Puszcza Białowieska.

Zważyć należy, iż projekt ustawy powstał bez udziału przedstawicieli lokalnych: samorządów, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych oraz mieszkańców, którzy na przestrzeni dziesięcioleci w swej działalności wielokrotnie wykazywali zaangażowanie w zakresie ochrony Puszczy Białowieskiej i terenów przyległych.
Założenia projektu ustawy, w swych skutkach, mogą doprowadzić do gospodarczej zapaści terenów mających być w oddziaływaniu postulowanych przez Senat RP regulacji. Ograniczenie wpływu na tak istotny obszar dla lokalnych samorządów, przedsiębiorców oraz mieszkańców w konsekwencji może doprowadzić do zwiększenia bezrobocia, ograniczenia prowadzonych inwestycji przez podlaskie samorządy i firmy, a także uniemożliwić lokalnym społecznościom korzystanie z pełni ich praw na zamieszkiwanym terenie.

Samorząd Województwa Podlaskiego prowadzi wiele działań mających na celu rozwój podlaskich samorządów w sposób zrównoważony, gdzie wszystkim podmiotom zapewnia się równe szanse bez nakładania partykularnych ograniczeń. Nie może być zgody na to, aby tzw. „puszczańskie samorządy” i ich mieszkańcy byli pozbawiani praw podstawowych w zakresie dostępu do pracy, godnej płacy, rozwoju gospodarczego, możliwości samostanowienia oraz wpływu na ich małe ojczyzny. Zauważyć należy, iż aktualnie jest przygotowany zintegrowany plan rozwoju „samorządów puszczańskich”, który zakłada inwestycje rzędu 2,6 mld zł i został on przyjęty przez te samorządy. Niewątpliwie taki plan rozwoju powinien być elementem postulowanej przez Senat RP ustawy o Puszczy Białowieskiej, a co nie zostało w niej uwzględnione. Proponowane samorządom kwoty z „renty białowieskiej” w żaden sposób nie zrekompensują utraconych środków, inwestycji oraz strat spowodowanych ograniczeniami zawartymi w projekcie ustawy.

Przypominamy: aktualnie Puszcza Białowieska na powierzchni około 10 tysięcy hektarów chroniona jest przez Białowieski Park Narodowy, a pozostała część jest zarządzana przez trzy nadleśnictwa Lasów Państwowych.

Zarząd Województwa Podlaskiego dostrzega potrzebę wzmocnienia ochrony Puszczy Białowieskiej jako miejsca o wyjątkowych walorach przyrodniczych w skali światowej. Jednakże wszelkie działania legislacyjne oraz organizacyjne dotyczące tego terenu powinny być prowadzone przy udziale przedstawicieli lokalnych społeczności, a przede wszystkim: samorządów, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców i mieszkańców, którzy muszą mieć prawo do zabrania głosu we własnej sprawie już na etapie tworzenia projektu aktu normatywnego dotyczącego Puszczy Białowieskiej, gdyż jego skutki będą wpływały na przyszłe pokolenia.
Zarząd Województwa Podlaskiego wyraża sprzeciw wobec wykluczania z prac legislacyjnych wszelkich zainteresowanych podmiotów, uniemożliwiając im wyrażenie swoich racji oraz zgłaszanie konstruktywnych wniosków.

Formułując propozycję zmian należy zasięgać opinii środowisk lokalnych i nie bazować wyłącznie na opiniach podmiotów zewnętrznych dla Puszczy Białowieskiej. Koszty ekonomiczne i społeczne nietrafionych uregulowań w wyniku przyjęcia projektu mogą być wysokie i trudne do odwrócenia.
Wrażliwa społecznie problematyka ochrony Puszczy Białowieskiej, niewątpliwie potrzebnej, wymaga roztropności i ostrożności przy podejmowaniu decyzji jej ulepszenia, co jest na pewno oczekiwaniem społecznym i za czym Zarząd się opowiada.

Projekt odnosi się do konieczności uregulowania ochrony Puszczy Białowieskiej w jednym akcie normatywnym przewidującym zakres ochrony oraz podmioty odpowiedzialne, co można uznać za kierunek słuszny, ale decydowanie o życiu i przyszłości mieszkańców terenów Puszczy Białowieskiej bez szerokich konsultacji społecznych i wsłuchania się w głos lokalnych środowisk należy uznać za niedopuszczalne.

Zarząd Województwa Podlaskiego, uważa, że Puszcza Białowieska powinna łączyć wszystkie strony społeczne, a nie być powodem do konfliktów, dlatego postuluje się wycofanie projektu ustawy i rozpoczęcie prac nad nowym projektem przy udziale wszelkich zainteresowanych podmiotów, a szczególnie tych z terenów mających być objętych nowymi regulacjami.





Źródło: www.podlaskie.eu;
Foto: Mateusz Duchnowski / UMWP
Oprac.: Agnieszka Bolewska-Iwaniuk